Πρωταρχικό μέλημα του manual therapist είναι, με τη χρησιμοποίηση των χεριών του και την εφαρμογή ειδικών τεστ, να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τις πάσχουσες περιοχές του σώματος. Μέσα από τη λεπτομερή αξιολόγηση του μυοσκελετικού και νευρικού συστήματος, οι πάσχουσες περιοχές μπορούν να αναγνωρισθούν και να αποκατασταθούν πριν προκαλέσουν μεγαλύτερο πρόβλημα. Μέσα από τη λεπτομερή αξιολόγηση, μπορούμε να διαπιστώσουμε αν η δυσλειτουργία οφείλεται σε περιτοναϊκό περιορισμό, σε φλεγμονή νεύρου, αν είναι αρθρικής ή μυϊκής προέλευσης.

​

Μια λεπτομερής αξιολόγηση βασίζεται σε αντικειμενικά αλλά και υποκειμενικά (από την πλευρά του ασθενούς) ευρήματα ενώ λαμβάνει υπόψιν και ψυχοκοινωνικά στοιχεία που πιθανόν προκύψουν από την αξιολόγηση.

​

Όλα αυτά συνθέτουν τον κλινικό συλλογισμό πάνω στο οποίο χτίζεται το θεραπευτικό μοντέλο, με συγκεκριμένα στάδια, επαναξιολογήσεις και με μεγάλη ακρίβεια.